Λυντσάρισμα ή κατ’ευφημισμό. Νόμος του Λυντς ή Λύντσειος νόμος ονομάζεται η συνοπτική διαδικασία που αναπτύχθηκε στις ΗΠΑ κατά την οποία ο όχλος προβαίνει αμέσως και χωρίς καμία νομική διατύπωση στην εκδίκαση εγκληματία, καθώς και στην άμεση και “επί τόπου” (χώρου του εγκλήματος) εκτέλεση του ενόχου. Πρόκειται για μια μορφή αυτοδικίαςκαι είναι παράνομη.Το όνομα της παράνομης αυτής τιμωρίας πιθανολογείται ότι προέρχεται από κάποιον γαιοκτήμονα με το όνομα Λυντς, κάτοικο της πολιτείας Βιρτζίνια των ΗΠΑ, ο οποίος και είχε οργανώσει παράνομες ομάδες με σκοπό την άμεση τιμωρία με εκτέλεση των εγκληματιών και ιδιαίτερα των συμπαθούντων (loyalists) τους Άγγλους, κατά την Αμερικανική επανάσταση.
Αρχική εφαρμογή του Νόμου του Λυντς έγινε στις ΗΠΑ σε περίοδο έλλειψης τακτικών δικαστηρίων. Έτσι κατά το 1889 συνέβησαν περίπου 4000 λυντσαρίσματα στις νότιες πολιτείες και μία μόνο στην περιοχή της Νέας Αγγλίας. Τα 4/5 των θυμάτων ήταν μαύροι.
Τον νόμο αυτό θυμήθηκα όταν έβλεπα τις σκηνές από την επίθεση στον πρώην υπουργό της Νέας Δημοκρατίας Κωστή Χατζηδάκη. Και μάλιστα εναντίον ενός ανθρώπου από τους πλέον μετριοπαθείς. Και τότε φοβήθηκα πραγματικά για τη δημοκρατία μας. Φοβήθηκα για το νόμο της ζούγκλας, το νόμο του Λυντς που αργά αλλά μεθοδικά μας εμφυτεύουν στο μυαλό μας ζητώντας μας να πάρουμε το νόμο στα χέρια μας. Όλοι εκείνοι που αλαλάζουν στα παράθυρα αναγάγοντας τους εαυτούς τους τιμητές των πάντων και αφορίζουν μια δημοκρατία η οποία, καλώς ή κακώς καμωμένη, υφίσταται. Το πιο ανησυχητικό όμως όλων είναι ότι εμείς, «οι δημοκράτες» αισθανθήκαμε «δικαιωμένοι» από την άνανδρη και επαίσχυντη επίθεση. Αγνοώντας ότι όπου κυριαρχεί ο νόμος της αυτοδικίας υπονομεύεται η ίδια η ελευθερία, όχι μόνο του ατόμου αλλά της ίδιας της κοινωνίας.
Χθες πετούσαμε γιαούρτια. Σήμερα επιτιθέμεθα ανοιχτά. Αύριο θα πάρουμε τα όπλα στα χέρια για να διώξουμε τους μετανάστες. Αύριο θα επιτεθούμε με μια καραμπίνα στον εργοδότη που μας απέλυσε. Αύριο θα λιντσάρουμε τον υπάλληλο της τράπεζας που μας πιέζει για τη δόση. Αύριο θα τρομοκρατήσουμε τους πολιτικούς οι οποίοι θα αισθάνονται ανασφαλείς στον ίδιο τον τόπο τους. Αύριο όμως μπορεί να πάρουν άλλοι το νόμο εναντίον μας που ακόμη έχουμε δουλειά την ώρα που οι ίδιοι είναι άνεργοι. Που τολμούμε να εκφράσουμε μια γνώμη ενάντια στο τυφλό μίσος και στην οργή. Αύριο μπορεί να είμαστε εμείς οι αποδέκτες του λυντσαρίσματος, έτσι χωρίς καμιά αιτία. Και τότε ίσως κλονιστούμε.
Μέσα σε αυτό το ζοφερό σκηνικό λύπη προκαλεί πραγματικά και η εγκύκλιος της εκκλησίας η οποία υποδαυλίζει αυτό το κλίμα ενάντια στο πολιτικό σύστημα, λετουργώντας αφοριστικά και ενθαρρύνοντας, ασυνειδήτως ίσως, τέτοιου είδους συμπεριφορές. «Είμαστε μια χώρα υπό κατοχή και εκτελούμε εντολές των κυρίαρχων – δανειστών μας γράφει στην εγκύκλιό της η Ιεραρχία. Όλες αυτές τις παθογένειες της κοινωνίας και της οικονομίας που σήμερα επιχειρούμε με βίαιο τρόπο να αλλάξουμε, γιατί δεν τις αλλάξαμε στην ώρα τους; Γιατί έπρεπε να φθάσουμε ως εδώ; Τα πρόσωπα στην πολιτική σκηνή του τόπου μας είναι, εδώ και δεκαετίες, τα ίδια.
Πως τότε υπολόγιζαν το πολιτικό κόστος, γνωρίζοντας ότι οδηγούν τη χώρα τη καταστροφή και σήμερα αισθάνονται ασφαλείς, γιατί ενεργούν ως εντολοδόχοι; Σήμερα γίνονται ριζικές ανατροπές για τις οποίες άλλοτε θα αναστατωνόταν όλη η Ελλάδα και σήμερα επιβάλλονται χωρίς σχεδόν αντιδράσεις», προσθέτουν χαρακτηριστικά. Ωστόσο σε μια εποχή που η αγανάκτηση του κόσμου είναι δικαιολογημένη και ψάχνει τρόπους να εκφραστεί, τέτοιου είδους αναφορές το μόνο που κάνουν είναι να υποδαυλίζουν ένα εκρηκτικό κλίμα με κίνδυνο το φυτίλι να αναφλεγεί και να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες εκρήξεις. Τέτοιου είδους αναφορές μόνο υπεύθυνη στάση δεν συνιστούν. Και το βιώσαμε δυστυχώς με τον πιο βίαιο τρόπο στην περίπτωση του Κωστή Χατζηδάκη πρόσφατα, στην περίπτωση του Γιάννη Παναγόπουλου λίγο πιο πριν.
Αν δεν μας κάνει αυτό το μοντέλο διακυβέρνησης, αν δεν κάνει και στην Εκκλησία αυτό το ίδιο μοντέλο, ας πούμε επιτέλους πιο μας κάνει. Μήπως ένα μοντέλο ανελεύθερο το οποίο υποτάσσει συνειδήσεις τις οποίες ευκόλως καθοδηγεί; Η δημοκρατία μας σαφέστατα πάσχει. Ωστόσο είναι αυτή που έχουμε και αυτή είναι που πρέπει να επιδιώξουμε να ξαναφτιάξουμε. Άλλωστε όπως αναφέρει και το Σύνταγμά μας η διαφύλαξή του επαφίεται στον πατριωτισμό μας. Και ο πατριωτισμός δεν είναι οι ανεξέλεγκτες, βίαιες συμπεριφορές. Συμπεριφορές φασίζουσες οι οποίες σε δύσκολες εποχές αναβιώνουν υπονομεύοντας τα θεμέλια του συστήματος. Ο πατριωτισμός μας έγκειται στην ανάληψη ευθύνης για τα όσα σήμερα βιώνουμε. Στην άσκηση ελέγχου της εξουσίας και στην καταδίκη προσώπων και συμπεριφορών μέσα από την δύναμη και τα όπλα που μας δίνει το ίδιο το δημοκρατικό σύστημα. Οι όποιες λύσεις πρέπει να είναι πολιτικές. Και εκεί να αναζητούνται.
Σαφώς και η έλλειψη τιμωρίας όσων φέρουν την ευθύνη για την κατάσταση που βιώνουμε προκαλεί οργή. Όμως αυτή η οργή μπορεί να εκφραστεί συντεταγμένα, μέσα από όργανα, μέσα από μαζικές κινητοποιήσεις. Δεν μπορεί να αφεθεί να μετατραπεί σε ένα χείμαρρο που αν ξεχειλίσει θα συμπαρασύρει τα πάντα στο διάβα του. Γιατί τότε τα δεινά της κρίσης θα φαντάζουν παιχνιδάκι στα μάτια μας. Αλήθεια ποιοι επωφελούνται άραγε με συνθήματα έξω από τη βουλή όπως «εδώ θα γίνει ο τάφος σας»; Μήπως εκείνοι που καλλιεργούν τον μηδενισμό, εκείνοι που καλλιεργούν τη σύγχυση και επιδιώκουν το πέρασμα όλων των θεσμικών όπλων στα χέρια εξωθεσμικών παραγόντων; Μήπως εκείνοι που επιδιώκουν να εμφανιστούν στο στερέωμα ως «σωτήρες»; Γιατί σίγουρα αυτοί οι «αγανακτισμένοι» πολίτες που επιτίθενται με τέτοια σφοδρότητα εναντίον πολιτικών, εναντίον ανθρώπων, σίγουρα δεν είναι η μάνα που προσπαθεί να μεγαλώσει τα δυο παιδιά της, δεν είναι ο άνθρωπος του μεροκάματου και του μόχθου, δεν είναι ο άνεργος που έχασε τη δουλειά του και ψάχνει τρόπο να ζήσει την οικογένειά του. Δεν είναι ένα από εμάς.
Η δημοκρατία μας, έστω και κουτσουρεμένη, είναι ότι πολυτιμότερο έχουμε. Και οφείλουμε να τη διαφυλάξουμε από τους λύκους που ενεδύθησαν την προβιά του προβάτου.
