Το “τρένο του θανάτου” τους περίμενε στον σιδηροδρομικό σταθμό – Με το σήμα-σύμβολο των Εβραίων να βρίσκεται καρφιτσωμένο επάνω στα ρούχα τους – Για να ξεχωρίζουν, να μην αποδράσουν !
Γράφει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης
Εκείνη την ημέρα είχαν απαγορεύσει την κυκλοφορία στην Ξάνθη. Από τα μεσάνυχτα μέχρι και το πρωί. Οι Βούλγαροι έμπαιναν σε κάθε σπίτι Εβραίων και τους έβγαζαν έξω. Τους έλεγαν ψέμματα, ότι θα πάνε για εργάτες και θα ξαναγυρίσουν. Τους μάζεψαν στην καπναποθήκη που βρισκόταν στην οδό Σαλαμίνος (σχεδόν γωνία με την Μ. Καραολή).
Συνολικά ήταν 550 άτομα. Λένε, ότι 5 άτομα κατάφεραν να το σκάσουν απ’ την καπναποθήκη και να ξεφύγουν. Το “τρένο του θανάτου” τους περίμενε στον σιδηροδρομικό σταθμό. Με το σήμα-σύμβολο των Εβραίων να βρίσκεται καρφιτσωμένο επάνω στα ρούχα τους. Το “αστέρι του Δαβίδ”. Για να ξεχωρίζουν, να μην αποδράσουν. Επιβιβάστηκαν στα βαγόνια, κάτω από άθλιες συνθήκες. Με πολύ κρύο και δίχως φαγητό. Το “μακάβριο δρομολόγιο” θα περνούσε κι από την Δράμα. Οι Εβραίοι περίμεναν κι εκεί την δική τους σειρά.
Όλοι μαζί ξεκίνησαν για τα στρατόπεδα συγκέντρωσης σε Γερμανία και Πολωνία. Τους περίμενε ο θάνατος. Ελάχιστοι επέστρεψαν. Πίσω στην Ξάνθη, οι Βούλγαροι μπήκαν στα άδεια σπίτια των Εβραίων και τα λεηλάτησαν. Έκλεβαν ότι πολύτιμο έβρισκαν. Μαζί τους και κάποιοι ντόπιοι ρουφιάνοι, που το έσκασαν μαζί με τους Βούλγαρους, όταν τελείωσε η κατοχή. Η ακμαία Εβραϊκή κοινότητα Ξάνθης έπαψε να υπάρχει.
Σήμερα, οι Ξανθιώτες Εβραίοι θυμούνται τα γεγονότα και κάθε χρόνο τιμούν την μνήμη τους (Μάρτιο). Αρκετοί επισκέπτες έρχονται να δουν την καπναποθήκη στην οδό Σαλαμίνας. Πολλές και οι αναμνήσεις στην Ημέρα Μνήμης του Εβραϊκού Ολοκαυτώματος (27 Ιανουαρίου).
Ποτέ ξανά….
