Γράφει ο Δημήτρης Γκαγκαλίδης
Μεγάλο πράγμα να έχεις δίπλα σου, κομμάτια απ’ την ιστορία. Ολοζώντανα κι ατόφια. Κάνουν το σήμερα ιδιαίτερο. Πραγματικό μάθημα ιστορίας.
Η Ξάνθη λοιπόν είχε 52 Χάνια. Κάτι σαν τα μικρά ξενοδοχεία εποχής. Έχοντας από 3-4 δωμάτια, ως και περισσότερα. Ο κόσμος ερχόταν σ’ αυτά κυρίως απ’ τα χωριά της Ξάνθης. Κι αυτό διότι οι αποστάσεις ήταν μεγάλες και το ταξίδι μακρύ. Ερχόταν με τα κάρα. Τα έσερναν κυρίως βόδια. Απ’ τα Πομακοχώρια ερχόταν με μουλάρια. Έφερναν ή αγόραζαν προϊόντα. Τις λίγες μέρες διαμονής πήγαιναν σε Χάνια. Φθηνά, κι απλά.
Στο ισόγειο τα χάνια είχαν στάβλους για τα ζώα. Χόρτο για φαγητό και χώρο για “στάθμευση”. Επάνω ήταν τα δωμάτια. Συνήθως εν σειρά. Η τουαλέτα κοινή για όλους. Κάπου τριγύρω βρισκόταν και κανένα …μαγειρείο. Μερίδες γενναίες και γρήγορες. Και μετά, ραντεβού στο παζάρι. Στη ζωοπανήγυρη της Ξάνθης (πχ. πλατεία Ζωαγοράς).
Όλα αυτά αξίζει σήμερα να τα διαβάσετε και να … τα “ζήσετε”.
Ο ένας τρόπος είναι να σας τα διηγηθούν οι παλιότεροι. Θυμούνται ακόμη εικόνες και περιστατικά. Ο άλλος τρόπος είναι διαβάζοντας πληροφορίες και πηγαίνοντας σε “απομεινάρια” απ’ τα παλιά Χάνια της Ξάνθης. Ευτυχώς υπάρχουν ακόμη. Ψάξτε για το Χάνι Μαργαρίτι, της Πάχνης, του Ρετζέπ, του Μωυσή. Εξώπορτες, αυλές και μάνδρες, μαρτυρούν το παρελθόν.
Κι αφού τα δείτε όλα…. καταλήξτε στο Χάνι Αβέρωφ (βλ. φωτο).
(φωτο Κ. Θεοδώρου)
